Bí quyết thành công của Haaland
Trên tạp chí GQ, tiền đạo Man City Erling Haaland nói về tầm quan trọng của khía cạnh tinh thần, cách anh phát triển thành một tiền đạo và đương đầu áp lực.
Haaland được ca ngợi và đặt nhiều biệt danh từ khi bắt đầu sự nghiệp. Tiền đạo Na Uy được cựu HLV Arsenal Arsene Wenger gọi là "quái vật", HLV đương nhiệm của Liverpool Jurgen Klopp nói là "thế lực tự nhiên", cựu cầu thủ và HLV Paul Dickov gọi là "cầu thủ khác biệt". HLV Pep Guardiola dùng từ "điên rồ", còn huyền thoại Thierry Henry thốt lên "đây là điều không bình thường" khi nói về thông số ghi bàn của Haaland. Thủ thành Copenhagen Kamil Grabara thậm chí nói "Haaland không phải người" giữa trận gặp Man City ở Champions League.
Truyền thông thì so sánh Haaland với "siêu anh hùng trong phim hoạt hình", "Mike Tyson thời đỉnh cao" hay "Kẻ hủy diệt". Tiền đạo 22 tuổi được tờ Marca của Tây Ban Nha mô tả như "người máy", New York Times gọi là "một trục trặc trong hệ thống" và báo Anh Guardian so sánh với "người Viking hung hãn khát bàn thắng".
Những video ghi bàn của Haaland cũng được lan truyền với tốc độ chóng mặt. Như khi Haaland ghi chín bàn trong trận gặp Honduras ở U20 World Cup - thành tích khiến nhiều cầu thủ đối phương bật khóc bên ngoài sân. Cú hat-trick trong trận ra mắt tại Champions League hay tình huống suýt phá kỷ lục thế giới chạy nước rút 60 mét trong trận gặp PSG.
Anh là cầu thủ hay nhất Na Uy năm 18 tuổi, và được bầu là cầu thủ hay nhất nước Đức năm 20 tuổi. Một năm sau, FIFPro xếp Haaland vào đội hình 11 cầu thủ hay nhất thế giới. Tiềm năng như vậy ở độ tuổi trẻ rất khó tính toán, theo cả nghĩa đen. Haaland hay đến mức các nhà phát triển trò chơi điện tử Football Manager phải điều chỉnh các chỉ số để ngăn anh phá vỡ chúng.
Chẳng mấy chốc, tiền đạo Na Uy là một chủ đề thịnh hành vào giữa tuần. Sự nổi tiếng bùng nổ của Haaland trên mạng xã hội áp đảo đến mức hội đồng du lịch của Halland - một địa danh đẹp như tranh vẽ ở Thụy Điển, phàn nàn rằng điều đó gần như đã xóa sổ họ khỏi Google. "Nếu không có gì được thực hiện, chúng tôi sợ khu vực thân yêu này có nguy cơ trở thành một Atlantis bị lãng quên, một nơi chỉ được biết đến trong các câu chuyện và kinh sách cổ xưa", thông báo của Halland có đoạn.
Khi đến Ngoại hạng Anh - giải VĐQG khắc nghiệt nhất thế giới, Haaland tiếp tục ngấu nghiến những kỷ lục ghi bàn cứ như Pac-Man ăn những điểm vàng trong trò chơi điện tử: 18 bàn qua 13 trận đầu, gồm ba cú hat-trick liên tiếp trên sân nhà. Anh hiện có 25 bàn qua 20 trận tại Champions League - thông số chưa ai chạm đến. Các HLV, đồng đội và ngay cả đối thủ phải vật lộn để diễn đạt thành lời khi nói về khả năng săn bàn và sức mạnh thế chất của tiền đạo tân binh của Man City. Peter Crouch - cựu tiền đạo người Anh từng khoác áo Liverpool - nói đơn giản rằng: "Tôi chưa từng thấy thông số như vậy ở cầu thủ độ tuổi như Haaland. Chưa bao giờ".
Haaland, mới 22 tuổi, đã quen với tất cả điều này, đang tận hưởng và "săn mồi" những bàn thắng. Khi ra sân, những tiền đạo luôn muốn khiến đối thủ phải sợ hãi. Haaland hiểu rằng, trong bóng đá, thi đấu không chỉ là diễn biến trên sân mà còn trong tâm trí. Vào ngày 31/10 những năm gần đây, anh đã hóa trang thành "Kẻ hủy diệt" ăn lasagne, hay gã điên cầm cưa, rồi đăng lên Instagram cùng dòng trạng thái: "Chúc mừng Haalandween".
"Thật vui. Đó là câu nói đùa rất hay", Haaland chia sẻ, đồng thời tiết lộ anh không thường xuyên lên mạng xã hội đọc diễn biễn hay bình luận về các trận. "Tôi không lên mạng xã hội để đọc về bản thân mình. Tôi không thể kiểm soát những gì mọi người nói, nghĩ và viết về mình. Vì vậy, tôi không quan tâm".
Về vẻ ngoài, Haaland không quá khác biệt, cao 1m94, cơ bắp nhưng không bệ vệ hay quái dị như bình phẩm của nhiều người về khả năng săn bàn của anh. Phóng viên của GQ gặp Haaland tại sân tập của Man City vào ngày thứ Tư lạnh giá của tháng 12, trong kỳ nghỉ đông chưa từng có trong lịch sử Ngoại hạng Anh. Na Uy không dự World Cup 2022, và vì vậy, Haaland đã tận hưởng thời gian nghỉ ngơi hiếm hoi từ đầu mùa. "Tôi đi tận hưởng ánh nắng và cố gắng không nghĩ về bóng đá", Haaland kể, đồng thời cố gắng duy trì thể lực tới khi bóng đá cấp CLB trở lại vào cuối năm 2022.
Khi đó, Haaland là cầu thủ duy nhất trong phòng tập, mặc đồ tập luyện của Man City với mái tóc buộc thành đuôi ngựa. Không có chỗ sắp xếp để nói chuyện, anh cùng phóng viên của GQ ngồi vào một phòng họp gần đó. Trong sự gò bó ngột ngạt của chiếc ghế CEO, Haaland toát lên vẻ buồn chán. Anh như một kẻ săn mồi đang ngủ đông.
Haaland nhanh chóng ổn định cuộc sống ở Manchester. Vụ chuyển nhượng 63 triệu USD từ Dortmund tới Man City hồi tháng 6 giống như một chuyến trở về quê hương. Haaland sinh ra ở Anh. Bố của Haaland, ông Alfie, từng đá cho Man City năm 2000 và giải nghệ sớm năm 2003. Khi đó, Haaland mới chập chững biết đi, còn quá nhỏ để nhớ được nhiều. "Tôi nhớ một chút khi xem ảnh, nhưng không nhiều lắm", Haaland nói.
Cùng gia đình chuyển về Na Uy khi mới ba tuổi, nhưng Haaland vẫn cảm thấy có mối liên hệ với Man City. "Bố mẹ tôi biết nước Anh, vì vậy đó là một điều tốt. Với tôi, việc được chơi cùng một CLB với bố là điều đặc biệt", anh nói.
Việc hòa nhập nhanh tại Man City đến một phần từ những thành công trên sân cỏ - nơi tác động của Haaland vừa tức thời vừa to lớn. Sau trận đầu không mấy suôn sẻ ở Siêu Cup Anh, tiền đạo Na Uy lập cú đúp trong trận ra mắt Ngoại hạng Anh. Haaland ghi bàn không ngừng từ thời điểm đó, và hiện có 28 bàn qua 25 trận, đạt hiệu suất trung bình hơn 60 phút lại ghi một bàn. Có lúc một mình Haaland ghi nhiều bàn hơn nửa số CLB dự Ngoại hạng Anh.
Không chỉ thông số, Haaland còn sở hữu phong cách ghi bàn đặc biệt. Anh đẩy văng trung vệ cao 1,91 mét Adam Webster, rồi dứt điểm vào lưới trống, mở tỷ số ở trận thắng Brighton 3-1 ngày 22/10. Trước trận này, hậu vệ Brighton Joel Veltman ca ngợi Haaland là mẫu tiền đạo toàn diện với thể hình, tốc độ và kỹ thuật.
Hay bàn thắng vào lưới CLB cũ Dortmund hồi tháng 9/2022. Khi đón đường chuyền của Joao Cancelo, Haaland không đánh đầu mà tung người chạm bóng bằng má ngoài chân trái - thứ mà anh bất ngờ vung lên trên đầu như một diễn viên múa ba lê trong một trận đại chiến. Bàn thắng này khó tin đến mức một bình luận viên đã thốt lên trên sóng truyền hình trực tiếp "Đôi khi bạn không thể tin vào mắt mình".
Vô số giờ bình luận và các bài báo đã được dành để mổ xẻ mọi thứ về Haaland - tại sao tiền đạo này lại sung mãn, khỏe mạnh hơn nhiều cầu thủ khác, ở độ tuổi trẻ như vậy. Đó có phải là phẩm chất thể thao bẩm sinh, bản năng dứt điểm tự nhiên của Haaland?
Nhiều người nói ngắn gọn Haaland là mẫu tiền đạo toàn diện, nhanh nhẹn, mạnh mẽ, khéo léo khi cầm bóng cũng như lúc quay lưng về phía khung thành. Ngay cả trong số tiền đạo hàng đầu thế giới, Haaland vẫn là tay săn bàn hiếm có. Anh như luôn có thể tìm thấy một khoảng trống ngoài tầm với của những ngón tay dang rộng của thủ môn, hoặc tung người dứt điểm theo tư thế kỳ lạ khiến đối phương không thể ngờ.
Nhưng điều thực sự đáng chú ý về Haaland, nếu bạn theo dõi kỹ các trận, là khả năng ẩn mình và chờ thời cơ. Xuyên suốt 90 phút, tiền đạo 22 tuổi lững thững bên cạnh các trung vệ đối phương, ẩn nấp ở những điểm mù của họ, kiên nhẫn chờ cơ hội, rồi đột nhiên xuất hiện trở lại, như một bóng ma. Và khi đó, Haaland thường nhanh hơn đối thủ nửa bước để đưa bóng vào cầu môn. Tất nhiên, nhiều tiền đạo hàng đầu cũng có phong cách như vậy, nhưng Haaland đã nâng kỹ thuật này lên mức gần như hoàn hảo, hoặc ít nhất trong nửa đầu mùa 2022-2023. Thật mê hoặc khi chứng kiến nhiều trung vệ đẳng cấp như bị sốc khi thấy Haaland, như thể họ quên mất tiền đạo cao lớn người Na Uy vẫn còn trên sân.
"Tôi cố gắng trở nên thông minh hơn một chút, sắc bén hơn một chút, so với đối thủ", Haaland giải thích. "Tôi cố gắng tỉnh táo trong mọi tình huống. Khi đó, nếu có một giây cơ hội, tôi có thể dứt điểm còn đối thủ không thể cản phá, ví dụ như vậy. Họ có thể nghĩ tôi di chuyển sang bên này hoặc bên kia", anh làm điệu bộ giả người bên phải, rồi lắc sang bên trái và nói tiếp: "Thế là tôi ghi bàn. Những thứ như vậy, Đó là điều tôi luôn nghĩ đến".
Khi còn nhỏ, Haaland theo dõi các tiền đạo khác một cách ám ảnh. Anh bắt chước các chuyển động của họ, tìm ra điều khiến họ trở nên độc đáo, khác biệt. "Từ Zlatan Ibrahimovic đến Van Persie. Từ Jamie Vardy đến Sergio Aguero, Lionel Messi. Cả Alvaro Negredo, Edin Dzeko, Mario Balotelli", anh liệt kê.
Theo thời gian, Haaland nhặt được những thứ từ mỗi người trong số họ, và đặc biệt chú ý đến khía cạnh tinh thần ở từng trận. Ghi bàn ở đẳng cấp cao nhất trong bóng đá không chỉ là các thuộc tính thể chất, mà còn là sự cạnh tranh về tinh thần, với các trận đấu được xây dựng dựa trên sự tự tin, tính toán, đánh lừa đối thủ. "Tôi nghĩ cuối cùng, điều quan trọng nhất là sự tỉnh táo trong tâm trí", Haaland nhấn mạnh.
Haaland không bắt đầu ở vị trí tiền đạo cắm. Anh chạy cạnh khi còn nhỏ. "Tôi rất nhanh", Haaland nhớ lại. Dù tài năng ghi bàn của anh lúc đó đã bộc lộ rõ ràng, nhiều người nói rằng cú chạm bóng đầu tiên của Haaland ở cấp độ trẻ đã dẫn đến bàn thắng.
Sau khi từ Anh trở về Na Uy, gia đình Haaland chuyển đến Bryne, một thị trấn nhỏ ở bờ biển phía Tây của đất nước. Không có nhiều thứ dành cho những đứa trẻ ở độ tuổi của Haaland để làm ở Bryne, đặc biệt khi thời tiết bên ngoài lạnh và ẩm ướt. Ở Na Uy, mùa đông chiếm phần lớn thời gian.
Nhưng đội bóng địa phương, Bryne FK, có một sân trong nhà được trải cỏ nhân tạo. Tại đây, Haaland cùng những người bạn sẽ dành cuối tuần để chơi các trò chơi với bóng - hai đấu hai, hoặc ba đấu ba - trong nhiều giờ. Anh kể: "Khi tuyết rơi bên ngoài, chúng tôi tập luyện bên trong. Đó là một nơi thực sự quan trọng cho cuộc đời và sự nghiệp của tôi".
Haaland được sinh ra trong gia đình có truyền thống thể thao. Bố của anh là cựu cầu thủ chuyên nghiệp nổi tiếng, còn mẹ của anh, bà Gry Marita Braut, là cựu VĐV triathlon. Nhưng khi còn nhỏ, Haaland khác xa với thể chất khác người như bây giờ. "Haaland rất gầy", Alfe Ingve Berntsen - cựu HLV tại Bryne FK, người từng đào tạo Haaland ở các đội trẻ - nói.
Bù lại, Haaland có năng khiếu bẩm sinh và sự tận tụy khác thường, và chẳng mấy chốc, anh đã chơi với những đứa trẻ lớn hơn mình từ một tuổi trở lên. "Haaland đấu với hai trung vệ khỏe và nhanh. Vì thế, nếu không di chuyển thật khéo léo, Haaland sẽ không có cơ hội", Berntsen giải thích.
Bạn có thể xem những tình huống này trên Youtube, với nhiều video được Bernsten quay: Haaland vượt qua hàng phòng ngự để thực hiện quả tạt hay dứt điểm thành bàn từ cự ly gần, như những gì đang làm trong màu áo Man City. "Tôi vẫn cố gắng làm chính xác những điều mà tôi đã làm khi còn 13 tuổi ở quê nhà. Tôi vẫn chạy như thế. Hãy xem những video của tôi năm 13 tuổi, bạn sẽ thấy chính xác điều tương tự", Haaland khẳng định.
Không giống nhiều cựu VĐV chuyên nghiệp khác, ông bố Alfie tránh gây áp lực lên sự nghiệp bóng đá đang phát triển của con trai. Thay vào đó, ông chọn cách giữ khoảng cách. "Tôi đã học được rất nhiều điều từ việc huấn luyện anh trai của Haaland, Astor", ông kể. "Có rất nhiều sự chú ý xung quanh Astor, bởi cậu ấy là con trai tôi. Tôi không nghĩ cả tôi và con trai đã xử lý tốt. Haaland nhỏ hơn Astor năm tuổi, và muốn theo đuổi bóng đá chuyên nghiệp. Tôi có thể thấy niềm đam mê đó. Vì thế, tôi lui vào hậu trường, đặc biệt là những khóa huấn luyện và các trận đấu. Tôi không nói một lời nào".
Berntsen thì mô tả cầu thủ bóng đá như một tòa nhà được xây dựng trên bốn trụ cột. "Đó lần lượt là kỹ thuật, chiến thuật, thể chất và tinh thần", ông nói. "Nếu bạn giỏi, khi 14, 15 tuổi, bạn sẽ có hai trong số bốn phẩm chất này. Nếu có ba phẩm chất, bạn là cầu thủ rất tiềm năng. Haaland rất mạnh về kỹ thuật, chiến thuật và tâm lý. Vì thế, điều duy nhất còn thiếu khi cậu ấy 13 hoặc 14 tuổi là thể lực".
Khi nhìn vào anh chị và cha mẹ của Haaland, các HLV của Bryne FK biết rằng Haaland sẽ phát triển mạnh mẽ về thể chất. "Tôi đã nói đi nói lại khi Haaland suy sụp rằng 'Hãy đợi thêm. Trong 4 hoặc 5 năm nữa, cậu sẽ lớn và mạnh mẽ hơn họ. Cứ bình tĩnh'. Giờ thì Haaland có đủ bốn phẩm chất", Berntsen nói.
Khoảng 16 tuổi, Haaland phát triển vượt bậc về thể chất. "Thành thật mà nói, mục tiêu mỗi ngày của tôi là ăn nhiều nhất có thể, bởi vì tôi đang phát triển rất nhiều", Haaland nói. "Tôi có rất nhiều cơn đau ngày càng tăng ở những nơi khác nhau trên cơ thể".
Đồng thời, Haaland tiếp tục phát triển trên sân cỏ. Khi 15 tuổi, anh đá trận chuyên nghiệp đầu tiên cho Bryne FK. Một năm sau, anh ký hợp đồng với Molde - CLB ở giải hạng nhất của Na Uy. Thật ngẫu nhiên khi đó, Molde được dẫn dắt bởi Ole Gunnar Solskjaer - một trong những tiền đạo hay nhất lịch sử Na Uy. Tại đây, Solskjaer giúp Haaland phát triển thói quen của một kẻ săn mồi hàng đầu, tập trung vào những chi tiết nhỏ nhất trong khâu dứt điểm và di chuyển. "Điều đầu tiên ông ấy nói là bảo tôi không biết cách đánh đầu và phải cải thiện", Haaland nhớ lại.
Vì vậy, trong các buổi tập, Solskjaer và trợ lý thực hiện những quả tạt để Haaland hoàn thiện kỹ năng dứt điểm bằng đầu. "Đó là những gì chúng tôi đã làm trong hai năm, toàn bộ thời gian tôi ở Molde. Đó là một điều tốt, bởi khi đó, tôi không biết đánh đầu. Giờ thì tôi có thể ghi bàn bằng đầu, nhờ những buổi tập như vậy", Haaland tri ân thầy cũ. Những buổi tập đó đã được đền đáp. Sau khởi đầu chậm chạp, Haaland ghi 16 bàn qua 30 trận ở mùa thứ hai khoác áo Molde. Không lâu sau, anh lọt vào tầm ngắm của các CLB hàng đầu châu Âu.
Một trong những lợi thế của việc có bố là cựu cầu thủ vào thời điểm đó, là Haaland và Alfie cùng suy nghĩ một cách chiến lược về những bước đi tiềm năng. "Chúng tôi thiết lập các mục tiêu của mình trong 3, 4 hoặc 5 năm tới", Alfie nói. "Nếu không đá tốt ở Molde, thì bạn chẳng thể đá ở nơi nào khác ở châu Âu".
Khi được nhiều CLB ngỏ lời, gồm Leverkusen và Hoffenheim ở Đức, Brugge và Ghent tại Bỉ, hay thậm chí cả Leeds - CLB cũ của Alfie và là nơi sinh của Haaland - của Anh, tiền đạo này biết rằng cần chọn điểm đến tiếp theo một cách thông minh. Điều lớn nhất cản trở sự nghiệp một cầu thủ trẻ là ngồi dự bị chỉ vì kiếm thêm một chút tiền. "Tôi đã nói chuyện với một nhà tâm lý học về kinh nghiệm ở Molde, và ông ấy nói 'cách duy nhất để có kinh nghiệm là thi đấu'. Tôi muốn sớm có kinh nghiệm, vì vậy, tôi phải ra sân. Tôi không thể đến một nơi chỉ để ngồi trên băng ghế dự bị", Haaland bày tỏ.
Tháng 1/2019, Haaland gia nhập RB Salzburg - CLB của Áo có suất dự Champions League, trao nhiều cơ hội cho nhiều cầu thủ trẻ và tình cờ vắng trung phong cắm. Tại đây, Haaland bùng nổ, ghi 25 bàn qua 23 trận trong hàng công linh hoạt với bộ đôi tiềm năng của châu Á, Takumi Minamino và Hwang Hee-chan.
Nhưng trận đấu thực sự thay đổi mọi thứ chỉ đến vào mùa thu năm đó, trong trận ra mắt Champions League gặp Genk. Haaland nổ súng ngay phút hai, phút 34 và một lần nữa ở phút 45, để ra mắt sân khấu lớn nhất cấp CLB bằng cú hat-trick ngay trong hiệp một. Đây dường như là dấu hiệu cho thấy Haaland sẽ tàn phá nhiều kỷ lục của giải đấu này. Tiền đạo Na Uy bị ám ảnh bởi Champions League, thậm chí lấy bài hát của giải đấu này làm chuông báo thức, và nghe nó khi lái xe trên đường.
"Đó là đêm điên rồ", Haaland nhớ lại. Cả gia đình của anh có mặt trên sân để theo dõi. Sau trận, Haaland đi kiểm tra doping định kỳ rồi gặp mặt người thân trong phòng chờ của các cầu thủ. "Haaland xong xuôi mọi thứ vào khoảng 11 giờ rưỡi. Chúng tôi nói hãy cùng về nhà và thưởng thức cốc bia, hoặc loại rượu ngon", Alfie nói. Haaland tự lái xe chở gia đình về. Nhưng thay vì ăn mừng cú hat-trick đầu tiên ở Champions League, anh lên xe lúc 1 giờ sáng và lái đến trung tâm huấn luyện để thực hiện thói quen phục hồi sau trận. "Đó là lúc chúng tôi nhận ra Haaland thực sự quyết tâm", Alfie bày tỏ.
Haaland xem trận gặp Genk như bước ngoặt trong sự nghiệp. "Sau trận, tôi nghĩ về điều gì sẽ xảy ra tiếp theo? Tôi không thể dừng lại lúc này", anh tự hỏi bản thân. "Bây giờ, mọi người thực sự bắt đầu nhìn tôi, và tôi sẽ trình diễn. Tôi sẽ đá trận tiếp theo trong ba ngày tới, nếu tôi nhớ không nhầm. Với tôi, điều quan trọng là có thể tiếp tục làm điều này không chỉ một, mà nhiều lần".
Cuối cùng, khi trở về nhà lúc 3h sáng, Haaland không thể ngủ vì sự hưng phấn. Ngoài ra, tiền đạo này thấy các thông báo trên mạng xã hội trở nên điên cuồng sau trận. "Đó là đêm mà mọi thứ bùng nổ", anh kể. Tin tức về màn ra mắt đỉnh cao ở Champions League của Haaland đã lan truyền khắp thế giới bóng đá. Người theo dõi Instagram của anh tăng vọt. "Đó là lúc tôi biết, mọi thứ thật điên rồ và tôi đã vươn tầm. Tôi cảm thấy rất phân khích", Haaland nói, và cho biết đã phải tắt thông báo.
Trận gặp Genk không phải là màn thể hiện năng lực ghi bàn, bởi Haaland ghi rất nhiều bàn trước đó, mà là sân khấu để anh phô trương khả năng. Rất nhiều cầu thủ cũng nổ súng, thậm chí ghi ba bàn trong trận ra mắt Champions League như Haaland, nhưng sự khác biệt là tiền đạo Na Uy tiếp tục làm điều đó ở CLB mới và giải đấu mới. Trong trận ra mắt Dortmund, Haaland vào sân trong hiệp hai và ghi ba bàn từ ba cú sút trong 23 phút. Tương tự, anh lập cú đúp trong trận ra mắt Ngoại hạng Anh. Tổng cộng, anh đã nổ súng trong bảy trận ra mắt ở giải đấu cấp CLB. "Haaland không bao giờ sợ hãi. Cậu ấy không quan tâm đối thủ là ai", Bernsten nói.
Sự tự tin là đặc điểm không chỉ các tiền đạo, mà tất cả các VĐV chuyên nghiệp, đều muốn có. Với các tiền đạo, sự tự tin sẽ giúp họ ghi hết bàn này qua bàn khác. Nhưng sự vắng mặt đột ngột của nó có thể hủy hoại một mùa giải và theo thời gian là toàn bộ sự nghiệp.
Lịch sử Ngoại hạng Anh không thiếu những tiền đạo đắt giá, đình đám và được đánh giá hàng đầu thế giới, nhưng không thể hòa nhập với môi trường mới, chật vật để ghi bàn rồi khăn gói ra đi. Sự tự tin có thể mất đi khi một cầu thủ vấp ngã, dính chấn thương dai dẳng hay vấn đề trong cuộc sống cá nhân. Với Haaland, anh không ngại phải đối mặt với áp lực. Giống Ronnie O'Sullivan - cơ thủ vĩ đại và thành công nhất trong lịch sử snooker, hay ngôi sao bóng rổ Steph Curry, Haaland không thu mình lại dưới ánh đèn sân khấu mà phát triển mạnh nhờ điều đó.
Đây cũng là khởi nguồn của việc so sánh tiền đạo Na Uy với người máy, ám chỉ việc Haaland không bị tác động bởi yếu tố bên ngoài. "Tôi thích chịu áp lực", Haaland nói, không chút bối rối. "Tôi thích được thử thách. Tôi nghĩ rất nhiều điều bạn có bẩm sinh, nhiều thứ trong tâm trí của bạn, như sự tập trung, sẵn sàng hay bình thản. Đó là một trong những điều quan trọng nhất đối với một cầu thủ bóng đá".
Haaland không có mọi thứ một cách tự nhiên, mà anh đặc biệt chú trọng vào khía cạnh tinh thần. Vài năm trước, anh gây bão với màn ăn mừng trượt cỏ rồi làm tư thế hoa sen và nhắm mắt lại, như thể đang trong trạng thái thiền định. Màn ăn mừng này được nhiều cầu thủ bắt chước, xuất hiện trong trò chơi điện tử FIFA và khiếu nhiều người thêm tò mò về Haaland. "Tôi nghĩ đó là điều thực sự tốt", Haaland nói về màn ăn mừng ngồi thiền đặc trưng. "Thư giãn, cố gắng không suy nghĩ quá nhiều. Bởi vì căng thẳng không tốt cho bất cứ ai. Tôi ghét bị căng thẳng, và tôi cố gắng không bị căng thẳng. Nhưng quan niệm về thiền là cố gắng buông bỏ những loại tư tưởng này. Nó thực sự mang tính cá nhân, nhưng đối với tôi, nó mang lại tác động tích cực".
Haaland đến với thiền không phải tình cờ, mà nhờ nỗ lực không ngừng cải thiện bản thân. "Haaland rất tò mò, ngay cả ngoài bóng đá, về cách bạn có thể trở nên tốt hơn", Alfie chia sẻ. Ở cuộc sống đời thường, Haaland thường đeo kính lọc ánh sáng xanh vào buổi tối để ngăn màn hình cản trở giấc ngủ, và tắt Wi-Fi vào ban đêm. "Tôi thực sự tập trung vào giấc ngủ", anh giải thích. "Với tôi, điều quan trọng nhất trong cuộc sống là giấc ngủ. Không chỉ ngủ nhiều mà còn phải ngủ ngon".
Về con người, Haaland tỏa ra một kiểu điềm tĩnh như yoga. Tiền đạo 22 tuổi cũng sống một cuộc sống kỷ luật gần như giống như một nhà sư, khi không đi chơi nhiều, không chơi FIFA, không xem nhiều phim. "Tôi nhận được câu hỏi 'Bạn hay làm gì ở đời thường'. Tôi đáp rằng không làm gì nhiều cả", Haaland nói. "Tôi thức dậy vào buổi sáng, ăn sáng rồi đến đây. Sau đó, tôi có buổi điều trị và gần như hết một ngày. Tôi trở về nhà, thư giãn, chuẩn bị cho buổi tập tiếp theo, chuẩn bị bữa tối rồi đi ngủ".
Tiền đạo của Man City cũng không xem lại băng hình hay phân tích chuyên sâu như nhiều đồng nghiệp vẫn làm trước những trận quan trọng. "Tôi không nghĩ quá nhiều về trận đấu, trước giờ bóng lăn", Haaland nói. "Tôi sống vì hiện tại, không cố gắng nghĩ về những gì đã xảy ra ngày hôm qua hay những gì sẽ xảy ra vào ngày mai".
Một trong những nguyên tắc cốt lõi của thiền yoga và chánh niệm là trút bỏ gánh nặng cho bản thân, loại bỏ những suy nghĩ tiêu cực, cố gắng buông bỏ những thứ có thể khiến bạn tức giận hoặc khó chịu, để trân trọng hiện tại. Đây được xem là một trong những điểm mạnh nhất của Haaland, khả năng loại bỏ sự nghi ngờ bản thân, như cách mà một người tu khổ hạnh vứt bỏ của cải. Là một trong những cầu thủ được theo dõi nhiều nhất, hưởng lương cao nhất, được hàng triệu người hâm mộ và cả quốc gia kỳ vọng, nhưng Haaland vẫn luôn giữ tâm thế bình thản.
Đó là tâm lý mà Man City muốn bổ sung khi tuyển mộ và trả Haaland khoản tiền gần 1 triệu USD mỗi tuần, gồm lương cứng, khoản thưởng, tài trợ, vào hè 2022. Chủ sân Etihad thống trị bóng đá Anh, nhưng chưa thể xưng vương tại Champions League. Bổ nhiệm Pep Guardiola - một trong những HLV vĩ đại nhất lịch sử - từ năm 2016, Man City cũng không thể hoàn thành mục tiêu này, với thành tích tốt nhất là vào chung kết năm 2021. Họ bị chỉ trích là thường "tự bắn vào chân", cho dù đó là do những lựa chọn chiến thuật kỳ quặc của Guardiola, sự thiếu tự tin của các cầu thủ hay chỉ là do kém may mắn. Họ vẫn thiếu một yếu tố gì đó về mặt tinh thần.
Việc ký hợp đồng với Haaland được cho là mảnh ghép cuối cùng - một tiền đạo sắc bén, bản lĩnh còn thiếu trong một đội gần như hoàn hảo gồm các bộ phận được lắp ráp đắt tiền. Khi được hỏi liệu Man City thiếu điều gì đó về mặt tinh thần vào những thời điểm quan trọng hay không, Haaland đáp: "Thành thật mà nói, tôi không nghĩ vậy. Như ở trận gặp Real mùa trước, đôi khi tôi nghĩ thực sự có Chúa ở trên trời và quyết định mọi thứ. Vấn đề tâm lý này, liệu Real có được điều đó nhờ từng vô địch Champions League? Tôi không biết điều đó có thực tế không. Có thể chăng".
Điều đó, thông thường, không làm Haaland khó chịu. "Tôi sẽ cố gắng hết sức để đoạt các danh hiệu cùng Man City và trở thành người thay đổi cục diện", anh nhấn mạnh. "Mục tiêu của tôi là vô địch Champions League, hy vọng thế".
Có những kỳ vọng tương tự ở quê nhà Na Uy - đội tuyển không dự Euro 2021 và World Cup 2022, nhưng đang sở hữu thế hệ tài năng. Ngoài Haaland, Na Uy còn có tiền vệ công Martin Odegaard của Arsenal, trung vệ Leo Skiri Ostigard của Napoli hay hậu vệ Kristoffer Ajer của Brentford. "Na Uy là một quốc gia nhỏ bé, với 5,5 triệu người. Không, tôi nghĩ ít hơn thế", Haaland nói. "Nhưng tại World Cup, bạn thấy nhiều đội tuyển nhỏ bé làm được những điều tuyệt vời. Chúng tôi hy vọng có thể dự World Cup 2026, đó là mục tiêu lớn nhất của tôi với Na Uy. Hy vọng một ngày nào đó tôi sẽ được chơi các trận đấu loại trực tiếp với đội tuyển".
Haaland hiện có 22 bàn tại Ngoại hạng Anh, nhiều hơn thủ quân tuyển Anh Harry Kane - người xếp sau - tới bảy bàn. Duy trì phong độ này, anh sẽ nắm lợi thế trong cuộc đua giành Chiếc giày Vàng và nằm trong cuộc bầu chọn Quả Bóng Vàng - giải thưởng cá nhân danh giá nhất của bóng đá. "Tôi nghĩ cầu thủ nào cũng muốn đoạt Quả Bóng Vàng", Haaland thừa nhận. "Nhưng tôi không cho rằng đó là điều tốt để nghĩ đến. Nếu bạn và các đội đá tốt, đoạt các danh hiệu, thì bạn có thể sẽ có tên trong danh sách ứng viên. Giống như Kevin De Bruyne - nhân tiện, anh ấy đứng thứ ba, và tôi nghĩ anh ấy hoàn toàn xứng đáng".
Khi Crisiano Ronaldo và Lionel Messi sắp kết thúc sự nghiệp vĩ đại, Haaland và Kylian Mbappe - hai tiền đạo hay nhất thế hệ - được kỳ vọng sẽ tạo nên sự cạnh tranh và thống trị thập kỷ tiếp theo của Quả Bóng Vàng. Thậm chí, bộ đôi này còn ghi bàn nhiều hơn Messi và Ronaldo ở độ tuổi tương ứng. Lúc này, mục tiêu của Haaland đơn giản là duy trì phong độ đỉnh cao trong hơn một thập kỷ nữa. "Hãy nhìn vào Benzema, anh ấy đã 35 tuổi, và thi đấu hay hơn trước. Vì vậy, trong 12 năm tới, tôi hy vọng sẽ đạt phong độ cao hơn hiện tại", tiền đạo 22 tuổi nói.
Có thể, mối đe dọa thực sự duy nhất đối với Haaland trong việc phá vỡ mọi kỷ lục ghi bàn ở Ngoại hạng Anh là chấn thương - điều mà tiền đạo này nhiều lần trải nghiệm. Chính ông Alfie đã phải giã từ sự nghiệp quần đùi áo số do loạt chấn thương ở đầu gối. "Tôi không nghĩ bạn nên lo lắng về mọi thứ", Haaland nói. "Tôi không nghĩ đó là cách suy nghĩ hay, vì vậy, tôi không lo lắng bị chấn thương. Chấn thương là một phần của bóng đá. Tôi có lẽ sẽ lại chấn thương, nhưng hy vọng là không. Bạn không bao giờ biết điều gì sẽ xảy ra trong bóng đá, đó là môn thể thao nguy hiểm".
Haaland nói điều này với sự bình tĩnh thường thấy như anh làm hầu hết mọi thứ khác, với nụ cười gượng gạo, đôi mắt to và trong veo, mái tóc sáng bóng như trong một quảng cáo dầu gội đầu thập niên 90. Đó là sức mạnh của Haaland - một người máy đang vận hành trơn tru. "Ở Na Uy, chúng tôi có câu ngạn ngữ 'Cuộc sống không rực rỡ mỗi ngày'. Tức là có những ngày tồi tệ hơn những ngày khác, và cuộc sống là như vậy", Haaland chiêm nghiệm. "Tôi nghĩ tôi thực sự giỏi trong khoản đó, buông bỏ những thứ không đáng phải suy nghĩ và không bận tâm đến bất cứ điều gì".
Haaland ngừng lại ít giây, cẩn thận để không chửi thề, khi từng bị phạt bởi hành vi tương tự trong cuộc phỏng vấn trên sóng truyền hình. "Để thư giãn. Hãy tận hưởng cuộc sống của bạn, bởi vì cuộc sống rất ngắn ngủi", tiền đạo 22 tuổi khép lại.
Hồng Duy (theo GQ)
