"Declan Rice", là câu trả lời gồm hai từ mà David Moyes đưa ra trong cuộc họp báo vào tuần trước, khi được hỏi tại sao West Ham lại phòng ngự lỏng lẻo hơn mùa trước. Đội bóng của ông đã bị loại ở tứ kết Europa League, chỉ thắng một trong chín trận gần nhất và tụt xuống thứ chín Ngoại hạng Anh. Chuỗi thành tích đó khiến Moyes không được gia hạn và sẽ chia tay West Ham vào cuối mùa.
"Khi có tiền vệ hay nhất quốc gia, đảm bảo hạn chế một nửa khả năng tấn công của đối phương, CLB sẽ phòng ngự tốt hơn nhiều", HLV người Scotland phân tích thêm về tầm ảnh hưởng mà Rice từng tạo ra ở West Ham. "Chúng tôi thiếu sự bảo vệ trước hàng hậu vệ và không phòng ngự đủ chắc chắn. Chúng tôi chưa đủ giỏi ở những điều đó".
Rice (đỏ trắng) ngăn cản tiền vệ Pape Matar Sarr của Tottenham trong hiệp hai trận đấu trên sân Tottenham Hotspur ngày 28/4. Ảnh: Reuters.
Tầm ảnh hưởng của Rice tại Arsenal. Ngoại hạng Anh đang trải qua mùa giải có số trận không bàn thắng thấp nhất trong lịch sử (11 trận). Với trung bình 3,27 bàn mỗi trận, mùa này cũng đang hướng tới số bàn thắng kỷ lục, càng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc có cấu trúc phòng ngự vững chắc.
West Ham thủng lưới 70 bàn qua 36 trận tại Ngoại hạng Anh, kể từ khi bán Rice sang Arsenal với tổng phí 133 triệu USD hè 2023. Ở CLB mới, tiền vệ người Anh đang phát triển theo đúng vai trò được kỳ vọng.
Rice đá chính 182 trong tổng số 197 trận ở Ngoại hạng Anh kể từ mùa 2018-2019, chỉ kém một cầu thủ ở tuyến trên (không tính thủ môn) là James Tarkowski (189). Anh cũng giữ quyền kiểm soát với 91,3% số lần chạm bóng, với Rodri của Man City là tiền vệ duy nhất có tỷ lệ tốt hơn (93,7%). Tại Ngoại hạng Anh mùa này, Rice chạm bóng 2.752 lần (đứng thứ tư tại giải), tắc bóng 78 lần (đứng thứ 12 tại giải) và đánh chặn 43 lần (đứng thứ năm tại giải). Tiền vệ người Anh chuyền chính xác 1.943 đường, trong đó 1,119 đường được thực hiện ở phần sân đối phương - cả hai đều là thông số đứng thứ ba tại giải.
Rice phấn khích sau khi ghi bàn ấn định thắng lợi 4-3 cho Arsenal trước chủ nhà Luton Town trên sân Kenilworth Road ở vòng 15 Ngoại hạng Anh ngày 5/12. Ảnh: AFP.
Đó là sự cân bằng mà HLV Mikel Arteta đã đạt được, sau khi thử nghiệm Thomas Partey ở vị trí hậu vệ phải bó vào trung lộ hồi đầu mùa. HLV người Tây Ban Nha thừa nhận ông ngạc nhiên với tầm ảnh hưởng của Rice ở một phần ba cuối sân, sau khi tiền vệ 25 tuổi ghi bàn ấn định chiến thắng 3-0 trước Bournemouth ở vòng 36. "Rice làm được điều đó, dù chúng tôi thay đổi cậu ấy từ vị trí này sang vị trí khác. Không dễ để thích nghi với điều đó và làm điều tương tự ở Ngoại hạng Anh", ông nói.
Rice được mang về sân Emirates để cải thiện khả năng phòng ngự. Nhưng anh không chỉ làm tốt nhiệm vụ này, mà còn để lại nhiều dấu ấn khi tham gia tấn công, với bảy bàn và mười kiến tạo trên mọi đấu trường. Trung bình mỗi 90 phút, Rice có 17,3 lần chạm bóng ở một phần ba cuối sân cho Arsenal - cao hơn đáng kể so với mức trung bình 11,9 lần tại West Ham mùa trước.
Phong độ cao giúp Rice về thứ hai ở giải Cầu thủ hay nhất Ngoại hạng Anh theo bình chọn của Hiệp hội nhà báo bóng đá Anh, chỉ sau Phil Foden của Man City. Rice còn lọt đề cử cầu thủ hay nhất Ngoại hạng Anh theo công bố của ban tổ chức, và nhiều khả năng sẽ đoạt danh hiệu cá nhân này nếu Arsenal vô địch.
Hồi tháng trước, Arteta để Rice trở lại với vị trí tiền vệ trụ, dẫn đến trận thua Aston Villa 0-2 trên sân nhà, mở đường cho Man City vươn lên trong cuộc đua vô địch. Paul Merson, từng khoác áo Arsenal giai đoạn 1985-1997, cho rằng Arteta đã sai lầm khi thay đổi hệ thống vào trận đấu quan trọng. "Arsenal thi đấu rất ổn định trong suốt mùa giải, nhưng tôi không thích đội hình mà Arteta sử dụng khi đấu Aston Villa", Merson bình luận. "Arsenal thăng hoa khi có Jorginho đá tiền vệ trụ. Nhiều người nói về tầm quan trọng của hai trung vệ William Saliba và Gabriel, nhưng lại quên tiền vệ trụ ngay phía trước họ. Rồi đột nhiên, Arteta thay đổi. Tại sao phải cố sửa cái gì đó không bị hỏng?".
Với bài học rút ra như vậy, Arteta khó lòng thay đổi công thức chiến thắng khi làm khách của Man Utd hôm nay, với bộ ba tiền vệ Partey, Rice và Martin Odegaard.
Hàng tiền vệ thiếu sự cân bằng của Man Utd. Trong khi Arteta thử nghiệm, tìm ra phương án tối ưu để khai thác những điểm mạnh của Rice và mang lại sự cân bằng cho hàng tiền vệ của Arsenal, Erik ten Hag lại gặp vấn đề ngược lại ở Man Utd.
Sau trận thua 0-4 trên sân Crystal Palace, Jamie Carragher cho rằng Man Utd thích áp dụng chiến thuật một kèm một, với Kobbie Mainoo và Christian Eriksen thường xuyên dâng cao, nhưng lại pressing không đồng bộ và để lại quá nhiều khoảng trống cho khu trung tuyến. Danh thủ Anh cũng cho rằng Casemiro - người từng được kỳ vọng sẽ tạo tầm ảnh hưởng ở Man Utd như Rice với Arsenal - không còn khả năng thi đấu đỉnh cao và nên chuyển tới MLS hoặc Saudi Pro League.
Carragher chỉ ra việc Man Utd gặp khó trong khâu luân chuyển bóng, khiến thủ thành Andre Onana thường xuyên phải phất dài qua hàng tiền vệ. Điều đó đã xảy ra trong các trận với Burnley hay Palace, và "Quỷ đỏ" nhiều khả năng phải áp dụng lối đá tương tự khi gặp Arsenal, dù có lợi thế sân nhà.
Sự thiếu cân bằng ở hàng tiền vệ khiến Man Utd trải qua mùa giải bết bát: sớm bị loại khỏi Cup Liên đoàn, Champions League và gặp khó trong cuộc đua giành vé dự Cup châu Âu tại Ngoại hạng Anh. Trước vòng áp chót, Man Utd đứng thứ tám với 54 điểm - ít hơn chín điểm so với đội đứng thứ năm Tottenham, và còn ba trận chưa đấu. "Quỷ Đỏ" đã thủng lưới 81 bàn trên mọi đấu trường mùa này, thông số tệ nhất kể từ mùa 1976-1977 cũng với 81 bàn. Họ cũng lần đầu tiên thua 13 trận trong một mùa giải tại Ngoại hạng Anh.
Tiền vệ Man Utd Casemiro cảm ơn khán giả sau trận thua Crystal Palace 0-4 trên sân Selhurst Park ở vòng 36 Ngoại hạng Anh ngày 6/5. Ảnh: Reuters.
Ten Hag có thể đổ lỗi cho việc có đến 62 ca chấn thương hoặc bị ốm tại Ngoại hạng Anh mùa này, nhưng việc thiếu khả năng cân bằng và ngăn chặn làn sóng tấn công đã đặt ra những câu hỏi về trình độ chuyên môn cũng như tương lai của nhà cầm quân người Hà Lan.
Ở tuổi 19, Mainoo trưởng thành vượt bậc, nhưng phải học hỏi rất nhiều, đặc biệt trong tập thể có quá nhiều chấn thương và những cầu thủ chơi kém hiệu quả. Trước Crystal Palace, Ten Hag để Mason Mount đá chính thay Fernandes chấn thương, còn Sofyan Amrabat dự bị, đồng nghĩa với việc không muốn Man Utd đá thực dụng. Chỉ khi Palace ghi bàn thứ ba, Amrabat mới được tung vào sân nhưng không thể tạo dấu ấn.
Trong cuộc phỏng vấn với Gary Neville trên Sky Sports, Ten Hag thừa nhận tác động từ bão chấn thương và việc không thể tuyển mộ những ngôi sao theo mong muốn đã làm chệch hướng tiến độ của Man Utd. HLV người Hà Lan từng muốn Frenkie de Jong và Harry Kane, nhưng sau đó chỉ có thể ký hợp đồng với Christian Eriksen và Rasmus Hojlund.
"Không phải lúc nào chúng tôi cũng có thể có được những cầu thủ mong muốn. Bạn phải chấp nhận rằng bạn có được tài năng thay vì những người đã chứng tỏ điều đó trong quá khứ", Ten Hag nói. "Kane lẽ ra đã ghi cho Man Utd 30 bàn, nhưng Hojlund sẽ đạt được điều đó. Thật không công bằng khi so sánh cậu ấy với Kane".
HLV Ten Hag trao đổi với thủ quân Bruno Fernandes trong trận thắng Aston Villa ở vòng 19 Ngoại hạng Anh.
Phát biểu này của Ten Hag có thể được áp dụng cho các khu vực khác của sân. Eriksen và Casemiro đang ở giai đoạn cuối sự nghiệp, trong khi Mainoo chỉ mới nổi ở mùa này. "Bạn phải chấp nhận rằng quá trình này đang diễn ra chậm hơn", ông nói thêm về tình hình của Man Utd, đồng thời khẳng định ông vẫn là HLV phù hợp để dẫn dắt Man Utd, muốn thắng cả ba trận còn lại ở Ngoại hạng Anh để chạy đà cho chung kết Cup FA gặp Man City trên sân Wembley ngày 25/5.
Tuy nhiên, kênh Skyt Sport bình luận: "Vẫn chưa biết tập đoàn INEOS của tỷ phú Jim Ratcliffe quyết định thế nào về tương lai của Ten Hag. Nhưng chắc chắn nếu Man Utd tiếp tục thi đấu như thảm bại tại Selhurst Park, họ khó lòng tránh khỏi trận thua thứ 19 trên mọi đấu trường mùa này trước Rice và các đồng đội".
