Thật vinh dự khi tôi được trò chuyện với ông, nhà báo có gần 30 năm kinh nghiệm tại New York Times và cũng là tác giả của cuốn sách: Đội tuyển Mỹ và cách thay đổi bóng đá thế giới thế giới đình đám từng xuất bản vào năm 2001. Đâu là động lực để một nhà báo tên tuổi như ông đến Việt Nam và hiện diện trong những buổi tập của ĐT nữ chúng tôi?
Chào bạn, người đồng nghiệp trẻ tuổi. Rất vui khi bạn đã nhắc đến cuốn sách ấy của tôi. Cũng như bạn hiện tại, công việc của tôi hay bất cứ những nhà báo trên thế giới là theo dòng thời sự. Tôi đã ở New York Times 30 năm. Và 25 năm trong đó, tôi theo đuổi về bóng đá nữ nói chung và ĐT nữ Mỹ nói riêng. Việt Nam là 1 trong 3 đối thủ của Mỹ ở World Cup 2023. Và đây cũng là tân binh lần đầu bước ra sân chơi thế giới.
Sự tò mò của một nhà báo thúc đẩy tôi trải qua hành trình 17 tiếng bay từ Mỹ đến Việt Nam, để tự trả lời cho chính mình và độc giả của mình rằng điều kỳ diệu nào đưa Việt Nam của các bạn đến với World Cup. Tất nhiên, tôi biết Việt Nam đang là đội tuyển số 1 Đông Nam Á. Nhưng từ hàng đầu khu vực vươn lên tầm thế giới là hành trình chưa bao giờ dễ dàng cả. Vậy đấy, đó là lý do tôi ở đây, trong một mùa hè nóng bỏng tại Hà Nội.
Ông đã nhắc đến cái nóng của Hà Nội. Những buổi tập ướt đẫm mồ hôi, dưới cái oi ả của mùa hè Hà Nội mà ĐT nữ Việt Nam đem đến cho ông suy nghĩ thế nào, về sự khổ luyện hướng đến kỳ World Cup đùa tiên trong lịch sử của thầy trò HLV Mai Đức Chung?
Tôi hoàn toàn bị bất ngờ bởi điều đó. Làm thế nào để các cô gái Việt Nam có thể tập luyện 1-2 tiếng đồng hồ dưới trời nóng thế này. Nhưng tôi cũng nhanh chóng chuyển sang cảm giác bị thuyết phục, trước sức mạnh, ý chí và tinh thần của ĐT nữ Việt Nam. Có lẽ, đó chính là đòn bẩy đưa các bạn đến được với World Cup. Sự khắc nghiệt của thời tiết không thể cản bước khát khao của các cô gái. Bằng sự nghiêm túc, chỉn chu và kiên cường, ĐT nữ Việt Nam đang từng bước hướng về World Cup.
Với tinh thần quyết chiến cao độ, tôi tin rằng ĐT nữ Việt Nam sẽ làm tốt hơn nhiều so với Thái Lan cách đây 4 năm về trước.
Sẽ là một sự khập khiễng khi đưa ĐT nữ Việt Nam, một tân binh so với ĐT nữ Mỹ, đội bóng số 1 thế giới hiện tại. Nhưng tôi thật sự tò mò, dựa trên quan điểm của ông, đâu là khác biệt giữa hai nền bóng đá này?
Quãng thời gian tôi theo dõi ĐT nữ Việt Nam chỉ là vài ngày. Do đó, để đưa ra một nhận định mang tính toàn diện là khó. Nhưng tôi nghĩ mấu chốt nằm ở việc nền bóng đá Mỹ được phát triển mạnh từ bóng đá học đường, đặc biệt là cấp độ trung học phổ thông. Đa số các trường học của Mỹ luôn khuyến khích tinh thần thể thao của học sinh, sinh viên. Cụ thể, trong vòng 15 năm qua tại Mỹ, Chính phủ Mỹ đã đặc cách để các cầu thủ nữ có thành tích cao ở giải thể thao cấp trung học được tuyển thẳng lên đại học. Đó là một sự khuyến khích quan trọng để các cầu thủ có thêm động lực theo đuổi bóng đá một cách nghiêm túc mà vẫn đảm bảo quá trình học vấn của mình.
Ở nhiều nước khác, trong đó có Việt Nam, tôi thấy cách đào tạo sẽ là cầu thủ được rèn luyện ở trung tâm huấn luyện của CLB hay cơ sở thể thao của các địa bàn. Tôi cho rằng đây là sự khác biệt.
ĐT nữ Mỹ vô địch thế giới 4 lần và vô địch Olympic 4 lần. ĐT nữ Mỹ cũng đang là đương kim vô địch thế giới và đứng số 1 trên BXH FIFA. Làm thế nào để ĐT nữ Mỹ có thể trở thành thế lực như vậy?
Như tôi đã chia sẻ thì hành trình phát triển của bóng đá Mỹ được khởi đầu từ học đường, với lứa tuổi “măng non". Tại Mỹ, các em nhỏ từ 4-5 tuổi đã được học bóng đá trước khi phát triển với quá trình đào tạo trong 20 năm. Đây là nền tảng để bóng đá Mỹ trở nên ngày càng lớn mạnh. Bất kỳ thành phố, bang của Mỹ đều có thể dễ dàng thấy những đứa trẻ chơi bóng đá.
Một điều nữa tôi nghĩ là câu chuyện thu nhập. Tại giải VĐQG nữ của Mỹ, các cầu thủ sẽ nhận trung bình từ 30.000 đến 40.000 USD/mùa giải. Con số này sẽ gấp đôi nếu như các cầu thủ có tên trên ĐTQG nữ của Mỹ. Điều đó tạo động lực để những cầu thủ cố gắng khẳng định mình ở giải chuyên nghiệp, với hy vọng có tên trên ĐTQG. Tất nhiên, con số này chưa thể bằng cầu thủ nam. Nhưng một chi tiết đáng chú ý là theo thỏa thuận lao động mới vào tháng 9, sự cân bằng về thu nhập giữa ĐT nữ và ĐT nam của Mỹ sẽ được đảm bảo.
Nếu bạn theo dõi từ New York Times, đồng nghiệp của tôi đã nói chi tiết về câu chuyện này. Đấy là phương án mà LĐBĐ Mỹ đảm bảo sự cân đối cho các cầu thủ sẽ nhận được sự công bằng khi tham dự các trận đấu hay giải đấu quốc tế ở cả nam lẫn nữ. Điều đó từng là câu chuyện làm đau đầu các liên đoàn quốc gia khác trong nhiều năm trở lại đây. Theo đó, các tuyển thủ nữ Mỹ sẽ nhận được ít nhất 6 triệu USD, dựa trên con số 13 triệu USD mà ĐT nam của Mỹ có được khi lọt vào vòng 1/8 World Cup 2022 ở Qatar. Con số này lớn hơn cả số tiền 4 triệu USD mà ĐT nữ Mỹ có được khi vô địch World Cup 2019 ở Pháp hay trước đó là 2 triệu USD, khi ĐT nữ Mỹ xưng ngôi hậu ở Canada vào năm 2015.
Tất nhiên, bóng đá nữ của Mỹ cũng đang dần bị các ĐTQG khác của nữ bắt kịp trong thời gian gần đây. Chúng tôi sẽ phải cố gắng hơn nữa.
Không chỉ ở cấp độ ĐTQG, tôi biết giải VĐQG nữ của Mỹ cũng đang là giải bóng đá nữ hàng đầu thế giới. Cách để phát triển giải đấu của bóng đá Mỹ diễn ra thế nào?
Bạn thấy đấy, các giải đấu tại Anh và Mỹ đã và đang tập hợp những tuyển thủ hàng đầu thế giới. Với Mỹ, chúng tôi thu hút được nhân tài đến từ Trung Quốc, Nhật Bản, Hà Lan, Đức, Brazil… Một trong những yếu tố tạo nên thương hiệu giải đấu ngoài uy tín và vị thế của ĐTQG Mỹ còn là nguồn tài chính dồi dào khi các nhà đầu tư sẵn sàng chi tiền hay các CLB cũng có một nền tảng kinh tế vững vàng để phát triển, nuôi tham vọng. Với Việt Nam, tôi chưa có nhiều thời gian để theo dõi. Nhưng với vị thế sẵn có của bóng đá nữ Việt Nam, tôi nghĩ giải đấu của các bạn sẽ phát triển mạnh nếu có sự đồng hành của nhà tài trợ, các tổ chức đầu tư…
Nếu đặt bút viết về ĐT nữ Việt Nam trên New York Times, ông mường tượng mình sẽ mở bài thế nào chưa?
Chắc chắn sẽ là những ngày tháng rộn ràng với việc dự World Cup mà mọi người Việt Nam đang nhắc đến. Chặng đường mà ĐT nữ Việt Nam đến được với sân chơi World Cup chẳng hề dễ dàng. ĐT nữ Việt Nam thực tế mới bắt đầu cuộc phiêu lưu thật sự vào năm 1997, với số tài trợ khiêm tốn. Nhưng họ vẫn vượt qua khó khăn để có được ngày hôm nay, với một chế độ đãi ngộ tốt hơn. Cuối cùng, tôi muốn thể hiện tinh thần về đội tuyển của các bạn, trong niềm hân hoan khi lần đầu được dự World Cup trong lịch sử.
Câu hỏi cuối cùng, ông có nghĩ trong tương lai gần, Huỳnh Như – cầu thủ duy nhất của ĐT nữ Việt Nam hiện tại đang chơi bóng ở nước ngoài có thể hiện diện ở giải VĐQG nữ của Mỹ?
Tại sao lại không nhỉ? Với tài năng của Như thì không chỉ là Mỹ mà tại những giải đấu lớn khác trên thế giới như Anh, Pháp, Nhật… đều có thể là nơi để nữ đội trưởng của ĐT nữ Việt Nam các bạn thể hiện mình. Tôi chờ đợi vào điều đó.
Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi
